Xá lợi Phật là gì? Xá lợi mang ý nghĩa ra sao trong Phật giáo

Trong lịch sử Phật giáo, xá lợi luôn được nhắc đến với hình ảnh linh thiêng, chứa đựng nhiều văn hóa tâm linh sâu sắc. Vậy xá lợi Phật là gì? Nó mang ý nghĩa ra sao và tại sao các tín đồ Phật giáo lại tôn thờ nó như vậy? Xem ngay bài viết dưới đây để đi tìm câu trả lời bạn nhé. 

Xá lợi phật là gì?

"Xá lợi" (tiếng Phạn: sárīra, Pali: sarīra) có nghĩa là "thân thể" hay "di cốt". Nói một cách đơn giản hơn, trong Phật giáo xá lợi được hiểu là những phần còn lại của thân thể sau khi hỏa táng thân xác của các cao tăng đắc đạo. Những di thể này có thể được hình thành từ tro cốt, răng, tóc được cho là biểu hiện của sự thanh tịnh và công đức tu hành to lớn.

Đặc thù của Xá lợi Phật là có màu sắc rực rỡ, dạng viên tròn, cứng như ngọc và KHÔNG bị phân hủy theo thời gian. Chúng có hình dáng, màu sắc và kích thước không giống nhau tùy thuộc vào đạo hạnh của người tu hành. Nhiều tín đồ tu hành tin rằng đây là minh chứng cho sự đắc đạo và giác ngộ hoàn toàn.

Tóm lại, xá lợi Phật có thể được hiểu là những viên tinh thể cứng, nhỏ, hình thành sau khi hỏa táng nhục thân của Đức Phật hoặc các vị cao tăng, được xem như là kết tinh của đạo hạnh và sự tu tập thanh tịnh.

Truyền thống phụng thờ Xá lợi bắt nguồn từ đâu? 

Theo kinh điển Phật giáo có ghi lại, sau khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết Bàn tại Kushinagar (Ấn Độ), nhục thân của ngài được mang đi hỏa táng. Nhưng kỳ diệu thay, tro cốt còn lại của ngài lại xuất hiện nhiều viên xá lợi lấp lánh màu sắc.

Khi đó các bộ tốc tại Ấn Độ đã tranh nhau để thỉnh xá lợi của ngài về tôn thờ. Cuối cùng, xá lợi được chia thành tám phần cho tám vương quốc lớn, mỗi nơi đều dựng một tháp để lưu giữ và phụng thờ.

Từ đó, truyền thống thờ Xá lợi ra đời và lan rộng khắp châu Á, nơi mà văn hóa Phật giáo phát triển mạnh mẽ.

Xá lợi phật có những hình thức nào?

Về hình thức, Xá lợi thường tồn tại dưới dạng viên tròn, nhỏ như ngọc trai, có màu trong suốt hoặc ngũ sắc (trắng, hồng, xanh, vàng, tím…). Một số khác có thể ở dạng khối vuông, ngũ giác hoặc dạng sợi mảnh nữa. Cho dù là hình thức nào thì đặc tính chung của chúng đều là dạng cứng, KHÔNG phân hủy theo thời gian. 

Nhiều người tin rằng khi lễ bái thành tâm, viên xá lợi có thể phát sáng, đổi màu - biểu hiện của sự hiển linh, hộ pháp và từ bi của Phật.

Vai trò và ý nghĩa của xá lợi phật

Trong Phật giáo, Xá lợi không chỉ là tro cốt vật lý, mà còn được xem như kết tinh của giới đức, thiền định và trí tuệ, là minh chứng cho quá trình tu hành đạt tới cảnh giới Niết bàn. 

Xá lợi được gìn giữ cẩn thận với niềm tin rằng chúng sẽ mang lại phước lành, khơi dậy lòng tin sâu sắc, thanh tịnh thân tâm và được gieo duyên với con đường giác ngộ.

Xá lợi ngày nay thường được đặt trong các bảo tháp – một dạng kiến trúc đặc trưng của Phật giáo, nơi để các tín đồ hành hương, tụng niệm và cúng dường. Tháp tôn thờ xá lợi không chỉ được xây với mục đích nhằm giữ gìn di tích, mà còn lan tỏa tinh thần từ bi, trí tuệ đến cộng đồng Phật tử và nhân loại.

Tháp Xá lợi - Ngũ Hành Sơn

Mặc dù xá lợi mang ý nghĩa thiêng liêng trong tín ngưỡng Phật giáo, nhưng nhiều góc nhìn khoa học cho rằng xá lợi chỉ là sản phẩm kết tinh bởi nhiệt độ cao và các khoáng chất trong cơ thể. Tuy nhiên, điều này không làm suy giảm niềm tin của hàng triệu Phật tử, bởi giá trị của xá lợi nằm ở chiều sâu tinh thần, chứ không đơn thuần là vật lý.

Đi qua chiều dài lịch sử, Xá lợi ngày nay cũng đang trở thành cầu nối giữa tôn giáo và văn hóa, giúp thế giới hiểu hơn về những triết lý vô thường – từ bi – giác ngộ của đạo Phật.

Lương Phúc