Bên cạnh Lễ Tết, ngày Rằm thì Tết Đoan Ngọ cũng là một trong những dịp quan trọng bậc nhất trong văn hóa Á Đông. Vậy năm nay lễ này vào ngày bao nhiêu? Cúng Tết Đoan Ngọ vào giờ nào là chuẩn? Cần chuẩn bị những gì cho ngày này? Xem ngay bài viết dưới đây để có câu trả lời bạn nhé.
Tết Đoan Ngọ là ngày mấy âm lịch & dương lịch?
Theo truyền thống, Tết Đoan Ngọ được diễn ra vào ngày mùng 5/5 Âm lịch, hay còn được là Tết Đoan Dương. Theo lịch Vạn Niên năm 2024, mùng 5/5 Âm Lịch trùng với thứ Hai ngày 10/6/2024. Tức là năm nay Đoan Ngọ sẽ rơi vào thứ 2 ngày 10/06.
Cúng Tết Đoan Ngọ vào giờ nào? Nghi thức cúng ngày Tết Đoan Ngọ
Giống như tên gọi Tết Đoan Ngọ, "Đoan" nghĩa là mở đầu, còn "Ngọ" có nghĩa là giờ Ngọ, tức là khung giờ tốt nhất để cúng lễ là từ 11h trưa đến 1h chiều. Tuy nhiên, theo các chuyên gia phong thủy bạn cũng có thể chọn các khung giờ như sau để cúng:
- Giờ Nhâm Ngọ từ 11h đến 13h - Khung giờ đẹp nhất
- Sớm hơn là giờ Canh Thìn từ 7h đến 9h.
Thường vào Tết Đoan Ngọ, ngoài việc cúng bái tổ tiên thì theo văn hóa Việt, người ta hay ăn trái cây và rượu nếp để diệt trừ sâu bọ. Nghi thức này diễn ra theo các bước: súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, ăn một bát rượu nếp/gạo nếp ủ để sâu say và ăn trái cây để giết sâu bọ.
Một số nơi, người dân sẽ ăn bánh gio, chè trôi nước, hạt sen và tắm cả nước lá mùi để phòng và trừ sâu bọ. Thậm chí tại các vùng ven biển, vào Tết Đoan ngọ, người dân thường chờ đúng giờ Ngọ để đi tắm biển nhằm cầu bình an khỏe mạnh bởi theo quan niệm dân gian, đây là ngày - giờ khí dương mạnh nhất trong năm.
Mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ cần có gì?
Dĩ nhiên trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là Việt Nam thì thờ cúng sẽ là bước cực kỳ quan trọng và không thể thiếu. Với Tết Đoan Ngọ, mâm cúng đôi phần sẽ phức tạp và cầu kỳ hơn, nó gồm:
- Vàng mã, hương, nước sạch
- Hoa quả tươi và phải có rượu nếp. Trong đó, hoa quả sẽ phải là loại có vị chua, ngọt và chát một chút. Do đó, 2 loại quả thường thấy nhất trong mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ là mận và vải. Rượu nếp phải có bởi nó có tác dụng kích thích vị giác, hỗ trợ hệ tiêu hóa, loại bỏ vi khuẩn, nấm hay các loại ký sinh trùng trong cơ thể.
Ngoài ra để tăng tính thẩm mỹ cho mâm cúng, nhiều gia đình hiện nay còn thêm vào các loại hoa đặc trưng như hoa sen, hoa cau, các loại bánh nhiều màu như bánh xu xê, xôi cốm…
Tùy theo địa phương mà mâm cúng Đoan Ngọ có thể có thêm những đặc sản vùng miền khác như:
- Miền Bắc là bánh Gio, một loại bánh làm từ gạo nếp ngâm cùng nước gio của các loại lá khô, sau đó đem nó gói trong lá chuối rồi đem luộc.
- Miền Trung, ngoài hoa quả, rượu nếp, thì có thể thay bánh tro bằng bánh ú, có thể có cả bánh kê ở một số địa phương. Và món đặc biệt quan trọng là thịt vịt. Bởi thịt vịt có tính mát, giúp giải nhiệt, bổ máu và tốt cho hệ tiêu hóa.
- Miền Nam có thể có món giống xôi chè ở miền Bắc, hay cơm rượu ủ vo viên tròn, hòa cùng nước đường và nước cốt dừa; bánh ú cũng có với nhiều biến tấu như nhân mặn truyền thống hoặc ngọt với đậu xanh, sầu riêng...
Những lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ?
Trích theo sách Văn khấn toàn tập, tốt nhất là bạn nên cúng Tết Đoan Ngọ vào đúng chính Ngọ (11-13 giờ trưa ngày 5.5 âm lịch). Nếu có việc bận không thể cúng đúng giờ, chỉ cần thắp hương, cúng lễ vào buổi sáng, không nên cúng vượt quá giờ Ngọ.
Khi làm lễ cúng, hãy nhớ ăn vận gọn gàng, nghiêm túc, nhớ chuẩn bị đúng văn khấn. Thực phẩm đem cúng lễ phải đảm bảo sạch sẽ, tươi, ưu tiên các đặc sản đặc trưng ở địa phương hoặc gia đình có sẵn. Không nên ăn trước khi cúng mà hãy đợi sau khi cúng xong, cả nhà sum vầy bên mâm cỗ.
Bên cạnh đó, nhiều gia đình còn có thể thêm phong tục tắm nước lá (lá mùi) để thanh tẩy cơ thể,... Thêm nữa là để tránh xui rủi, các cụ cũng có những điều kiêng kị như: không vứt giày dép lộn xộn, kiêng đánh rơi hay hạn chế chi tiền nếu không cần thiết, không mua vật phẩm có hình thù kỳ lạ vào ngày này vì có thể khiến bạn gặp vận trình trắc trở…
Bởi là một ngày lễ quan trọng nên Tết Đoan Ngọ cũng được nhiều người coi trọng hơn cả. Mong rằng với các thông tin, lưu ý trên đây bạn đã có thêm cho mình những kinh nghiệm chuẩn bị lễ sao cho đủ và đúng. Đừng quên theo dõi Riokupon để cập nhật thêm nhiều mẹo hay ho hơn nữa nhé.
Lương Phúc