Bên cạnh các hoạt động thường niên như múa lân, rước đèn thì chuẩn bị một mâm cỗ tươm tất cũng là một điều không thể thiếu trong tết Trung thu của người Việt. Mâm cỗ ngày rằm không chỉ là dịp sum họp mà còn bày tỏ lòng thành kính của thế hệ con cháu với tổ tiên. Vậy làm sao để có một mâm cỗ Trung thu đẹp và chuẩn? Bài viết dưới đây sẽ bật mí cho bạn cách bày trí cũng như những điều cần lưu ý cho dịp đặc biệt này.
1. Ý nghĩa của việc bày mâm cỗ Trung thu
Theo quan niệm từ xa xưa, mâm cỗ rằm tháng 8 được dùng để cầu cho mưa thuận gió hòa, vụ mùa bội thu, làm ăn sung túc, đủ đầy. Phá cỗ đêm rằm đại diện cho việc con cháu nhận quà từ tổ tiên, cho gia đình đoàn viên và hạnh phúc.
Vậy nên, mâm cỗ Trung thu thường phải có đầy đủ 5 loại quả xanh chín sắp xếp theo quy luật âm dương và tương thích với thuyết ngũ hành theo văn hóa Phương Đông. Ngoài ra, ngày nay người ta sẽ biến tấu thêm bánh kẹo, các loại đồ chơi truyền thống và vun mâm cỗ theo kiểu cao dần để thể hiện mong muốn viên mãn, đủ đầy.
2. Mâm cỗ Trung thu gồm những gì?
Một mâm cỗ Trung thu đẹp chuẩn gồm những thành phần chính như:
Bánh Trung thu
Đã nhắc tới Trung thu không thể thiếu được sự góp mặt của những chiếc bánh nướng, bánh dẻo màu sắc được. Bánh Trung thu có ý nghĩa như một lời chúc tròn đầy, viên mãn đồng thời nó cũng tượng trưng cho lời cảm tạ với đất trời cho năm mới bình an, sung túc. Trong đó:
- Bánh dẻo có lớp vỏ trắng trong tựa vầng trăng mang ý nghĩa đoàn viên.
- Bánh nướng tượng trưng cho tình thân, sự chở che, đùm bọc lẫn nhau
Hiện nay, bánh trung thu được biến tấu khá nhiều thành các vị khác nhau. Nếu bạn không ăn được ngọt hay không thích vị truyền thống thì vẫn có thể chọn các vị khác để trải nghiệm.
Các loại đèn lồng truyền thống
Bên cạnh bánh thì các loại đèn truyền thống như đèn ông sao, đèn cá chép, đèn kéo quân, đèn cù…. cũng cần phải có. Sau khi phá cỗ, những chiếc đèn này sẽ được phát cho các bé đi rước đèn chơi Trung thu.
Nếu như đèn ông sao là biểu trưng cho Ngũ hành và mặt trăng, để cầu bình an và may mắn. Đèn cá chép lại mang đến niềm hy vọng và sự kiên trì trước khó khăn. Đèn kéo quân thể hiện sự hiếu thảo, tình thương.
Mâm ngũ quả
Trong mâm ngũ quả đúng của Trung thu thường phải có 5 loại quả màu sắc khác nhau biểu trưng cho ngũ hành. Tùy vào mỗi vùng miền mâm cỗ Trung thu đẹp sẽ được trang trí các loại quả đặc trưng khác để cho thấy sự đầy đặn, đa dạng riêng.
Các đồ khác
Một số gia đình có thể có thêm mâm cúng ngọt (bánh kẹo) hoặc mặn (gà, xôi…), hoa tươi, trà dùng để ăn kèm bánh…
3. Cách bày trí mâm cỗ Trung thu tại nhà đơn giản mà đẹp
Cùng là Tết Trung thu nhưng mỗi miền sẽ có những phong cách tổ chức, trang trí mâm cỗ khác nhau thể hiện nét đặc trưng trong văn hóa. Và để biết cách trang trí mâm cỗ Trung thu đẹp và đơn giản tại nhà của mỗi miền ra sao mời bạn tìm hiểu dưới đây nhé.
Miền Bắc
Mâm cỗ Trung thu miền Bắc thường sẽ có 5 loại trái cây chính: đào, chuối, hồng, bưởi, cam (quýt). Một số nơi còn thay bưởi bằng quả phật thủ kèm thêm táo xanh, ớt đỏ, quất vàng để thêm phần đặc sắc.
Trên mâm cỗ nải chuối để dưới cùng làm đế, chính giữa bên trên đặt bưởi (bưởi phải có đủ cành lá) hoặc phật thủ rồi mới đến các loại quả khác xen cạnh như quýt, hồng, đào.. Nếu muốn đẹp hơn bạn có thể điểm thêm 1 vài trái ớt xen kẽ cho đủ màu. Và dĩ nhiên mâm cỗ không thể thiếu được cặp bánh nướng - dẻo ở bên.
Ngoài ra, một số gia đình cầu kỳ hơn sẽ chọn thêm các tạo hình đặc biệt trên mâm cỗ như chú chó bông kết từ múi bưởi, các con vật làm bằng giấy, hoa quả, lồng đèn trang trí…
Miền Trung
Khác với miền Bắc, mâm cỗ Trung thu miền Trung có phần đơn giản hơn. Các loại hoa quả được dùng để cúng khá nhiều như: đu đủ, mãng cầu, xoài, cam, sung, chuối, táo, bưởi, dưa hấu, dứa,...
Cách bày trí sẽ là quả to nặng sẽ đặt dưới, những quả nhỏ đặt xen kẽ bên dưới. Một số gia đình cài thêm hoa cúc cho đẹp mắt.
Miền Nam
Mâm cỗ Trung thu đẹp ở miền Nam thường có mãng cầu, trái sung, dừa, đu đủ và xoài. Bên cạnh đó, trong Nam thường trên mâm ngũ quả sẽ có thêm một cặp dưa hấu ruột đỏ tượng trưng cho sự may mắn.
Trên mâm thì những quả to, năng như dừa, mãng cầu, đu đủ sẽ được bày lên trước, kế tiếp mới đến những quả nhỏ để tạo thành tháp, cặp dưa hấu ở riêng đặt hai bên.
Mâm cỗ rằm tháng 8 là một trong những dịp trang trọng nhất năm để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cũng là lúc gia đình có dịp quây quần đầy đủ. Do đó, việc chuẩn bị tươm tất, đủ đầy hơn cũng là điều dễ hiểu. Mong rằng qua bài viết này bạn đã có thêm nhiều ý tưởng hay cho mâm cỗ Trung thu đẹp mắt của riêng mình. Chúc các bạn có một mùa Trăng sum vầy, vẹn tròn.
Lương Phúc