Cách bày mâm cúng Tết Đoan Ngọ đầy đủ và văn khấn

Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết diệt sâu bọ, diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm, là một trong những dịp lễ truyền thống quan trọng của người Việt. Vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ chu đáo để dâng lên tổ tiên với mong muốn xua đuổi bệnh tật, tà khí và cầu bình an, may mắn. Việc bày biện mâm cúng đầy đủ, đúng phong tục kèm theo văn khấn trang nghiêm sẽ thể hiện lòng thành kính và nét đẹp văn hóa truyền đời của dân tộc.

Tết Đoan Ngọ là ngày gì? Tết Đoan Ngọ 2025 là ngày mấy?

Tết Đoan Ngọ là ngày gì?

Tết Đoan Ngọ, còn gọi là Tết diệt sâu bọ hay Tết Đoan Dương, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt, diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hằng năm. Tên gọi "Đoan Ngọ" xuất phát từ "Đoan" nghĩa là bắt đầu và "Ngọ" chỉ khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều, tức giữa trưa. 

Ngày lễ này được tổ chức vào thời điểm khí dương đang thịnh vượng nhất trong năm. Người dân tổ chức Tết Đoan Ngọ để phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng, cầu mong mùa vụ bội thu.

Tết Đoan Ngọ 2025 là ngày mấy?

Năm 2025, Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 dương lịch. Vì rơi vào ngày cuối tuần nên Tết Đoan Ngọ năm nay là dịp để các gia đình sum họp, cùng nhau dâng cúng tổ tiên các món ăn truyền thống của ngày lễ đặc biệt này.

Hướng dẫn chi tiết cách bày mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm những gì?

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường bao gồm các lễ vật cơ bản sau:

• Trái cây mùa hè: Vải, mận, dưa hấu, xoài, chôm chôm, đào – những loại quả có vị chua nhẹ, tính mát, giúp thanh nhiệt và tiêu diệt sâu bọ theo quan niệm dân gian. 
• Cơm rượu nếp: Là món ăn đặc trưng, được tin là có tác dụng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể. Miền Bắc thường dùng cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc nếp cẩm; miền Trung làm cơm rượu thành miếng nhỏ vuông vức; miền Nam vo tròn thành viên. 
• Bánh tro (bánh gio): Làm từ gạo nếp ngâm nước tro, gói trong lá chuối, có vị thanh mát, dễ tiêu, thường ăn kèm với mật mía hoặc đường. 
• Hương, hoa tươi, nước sạch, trà: Dâng lên để tỏ lòng thành kính với tổ tiên và thần linh. 
• Vàng mã, nến, trầu cau: Tùy theo phong tục từng vùng miền. 
• Món ăn đặc trưng theo vùng miền:
  • Miền Bắc: Xôi, chè đậu xanh, chè sen. 
  • Miền Trung: Thịt vịt, chè kê. 
  • Miền Nam: Chè trôi nước, xôi gấc, xôi vò. 

Hướng dẫn bày mâm cúng Tết Đoan Ngọ

Để bày mâm cúng Tết Đoan Ngọ đúng cách, bạn có thể thực hiện theo các bước sau:

• Chuẩn bị bàn thờ: Lau dọn sạch sẽ bàn thờ gia tiên, đặt mâm cúng ở vị trí trang trọng.
• Sắp xếp lễ vật:
  • Đặt hương, hoa tươi, nước sạch, trà ở phía trước.
  • Sắp xếp trái cây, bánh tro, cơm rượu nếp ở phía sau.
  • Nếu có món ăn đặc trưng (như thịt vịt, chè), đặt ở hai bên mâm cúng.
• Thắp hương và khấn vái: Sau khi sắp xếp xong, thắp hương và đọc bài văn khấn Tết Đoan Ngọ để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong sức khỏe, bình an cho gia đình.

Lưu ý: Thời gian cúng thường diễn ra vào giờ Ngọ (từ 11h đến 13h) ngày 5/5 âm lịch.

Văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ 2025 đầy đủ nhất

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ Tỷ).

Tín chủ chúng con là: …………………………………………

Ngụ tại: …………………………………………………………

Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, nhằm ngày Tết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ ……………………, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an.

Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Những lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ

• Chuẩn bị mâm cúng đúng phong tục: Mâm cúng Tết Đoan Ngọ thường gồm rượu nếp, bánh tro, trái cây mùa hè (mận, vải, xoài…), các món chè, xôi và hương hoa. Cần bày biện tươm tất, gọn gàng để thể hiện lòng thành kính.
• Chọn thời điểm cúng phù hợp: Tốt nhất là cúng vào buổi sáng, khoảng từ 5 giờ đến 11 giờ trưa ngày 5/5 âm lịch, vì đây là thời điểm “diệt sâu bọ”.
• Ăn rượu nếp, hoa quả sau khi cúng: Sau khi hoàn tất lễ cúng, cả gia đình nên ăn rượu nếp, hoa quả... để “diệt sâu bọ” – nghĩa là loại bỏ tà khí, độc tố trong người theo quan niệm dân gian.
• Ăn mặc chỉnh tề, giữ không khí trang nghiêm: Khi tiến hành lễ cúng, mọi người nên ăn mặc lịch sự, giữ thái độ nghiêm túc và thành tâm để buổi lễ được trọn vẹn.

Những điều nên và không nên làm vào ngày Tết Đoan Ngọ

Nên làm:

• Tắm gội bằng lá xông như lá sả, lá bưởi, lá tía tô… để xua đuổi tà khí và thanh lọc cơ thể.
• Ăn rượu nếp, trái cây chua như mận, vải, xoài, dứa… để “giết sâu bọ” trong đường tiêu hóa.
• Cúng gia tiên, thần linh đúng giờ, đúng lễ để cầu mong bình an và may mắn.
• Dọn dẹp nhà cửa, vứt bỏ đồ cũ hư hỏng để thanh lọc không gian sống, mang năng lượng mới.

Không nên làm:

• Tránh nói những điều xui xẻo, to tiếng trong ngày Tết vì theo quan niệm dân gian, dễ rước vận đen.
• Không quên cúng lễ Tổ tiên vì đây là dịp quan trọng trong năm, thể hiện lòng hiếu kính.
• Hạn chế ăn mặn, uống rượu bia nếu bạn đang trong thời gian cúng lễ để giữ tâm thanh tịnh.
• Không làm việc lớn, ký kết hợp đồng quan trọng nếu bạn tin vào phong thủy – nên để qua ngày khác thuận lợi hơn.

Việc chuẩn bị mâm cúng Tết Đoan Ngọ không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, giữ gìn truyền thống và gắn kết gia đình. Khi kết hợp đầy đủ lễ vật cùng bài văn khấn đúng chuẩn, người Việt tin rằng sẽ mang lại may mắn, sức khỏe và bình an cho cả năm. Dù thời gian có thay đổi, nhưng nét đẹp văn hóa ấy vẫn luôn cần được trân trọng và lưu truyền.

Yến Trần